Internet pełen jest zdjęć i filmików, pokazujących małe zwierzaki, pozornie cieszące się z kąpieli, w ciepłej wodzie, z bańkami mydlanymi radośnie unoszącymi się w pobliżu. Niestety, w przypadku wielu zwierząt, a szczególnie gryzoni, takich jak kawia domowa, jest to bardzo niebezpieczne i zdecydowanie nie jest przyjemnym przeżyciem. Ludzie poddają swoje pupile antropomorfizacji i zakładają, że to co im samym sprawia przyjemność lub jest dobry sposobem na relaks, zadziała dokładnie tak samo na nasze najmniejsze pupile. Prawda jest jednak taka, że dla gryzoni jest to stresujący moment i należy wiedzieć, jak to zrobić, aby było bezpiecznie. Odpowiemy sobie też na pytanie, w jakich przypadkach należy taką czynność wykonywać.
Jak wygląda dbanie o higienę u kawii domowej?
Zwierzęta z natury dobrze radzą sobie samodzielnie, jeśli chodzi o utrzymywanie higieny ciała. Wyjątkami są zwierzęta starsze, chore lub otyłe. Wtedy nasza regularna pomoc będzie konieczna.
Zwierzęta starsze, ze względu na ograniczoną mobilność, mogą nie sięgać takich miejsc, jak okolice odbytu, czy genitalia. Podobnie jest ze zwierzętami otyłymi, u których tkanka tłuszczowa nie pozwala na sięgnięcie tych okolic. U samców kawii jest to szczególnie widoczne, ponieważ występuje u nich zatoka, w okolicy genitaliów, w której gromadzi się wydzielina gruczołów łojowych, potowych, zapachowych oraz złuszczony naskórek. Jest to intensywnie pachnąca, miękka, białawo lub jasno żółtawa wydzielina, której nagromadzenie może predysponować do rozwinięcia się grzybiczego zapalenia skóry.
Zwierzęta chore mogą nie mieć sił albo możliwości zadbania o swoje uszy, oczy, pazurki czy ciało, dlatego powinniśmy regularnie oglądać takie zwierzę i szukać śladów choroby skóry, takich jak zaczerwienienia, wyłysienia, wypadanie włosów, nadmiernie wydzielany łój, czy wysuszona skóra. W miarę możliwości powinniśmy również usunąć przyczynę, dla której nasz pupil nie jest w stanie się myć (na przykład ból). Jeśli znajdziemy oznaki choroby dermatologicznej, należy udać się do weterynarza, zanim zastosujemy środki higieny i kąpiele samodzielnie. Pamiętajmy, że lekarz musi widzieć co znajduje się na powierzchni skóry zwierzęcia, aby zdiagnozować przyczynę i określić leczenie. Jeśli samodzielnie zastosujemy kąpiel, możemy zmyć z ciała i włosia większość “dowodów”.
Musimy wziąć również pod uwagę, jakie włosie ma nasza kawia. Świnki, o krótkich włosach są łatwe w utrzymaniu i nie wymagają wiele uwagi, pod względem zachowania czystości. Świnki bezwłose mogą mieć tendencję do tworzenia się kaszaków, ale w sumie nie wymagają wiele dodatkowej uwagi. Wyjątkiem są świnki długowłose. U tych zwierząt mogą tworzyć się kołtuny, odparzenia od kołtunów, a w sierść mogą wplątywać się różne elementy podłoża, jak ściółka, czy sianko. Ze względu na to, mogą one potrzebować dodatkowej pomocy przy utrzymaniu higieny.
Wskazania do kąpieli kawii domowej
Kąpiele należy ograniczyć do absolutnego minimum. Jeśli zwierzę ich nie potrzebuje, nie są one konieczne do utrzymania jego czystości. Inaczej wygląda, jeśli kąpiele zalecane są przez lekarza weterynarii, jako sposób leczenia pewnych dolegliwości. Takim wskazaniem mogą być choroby pasożytnicze, grzybicze, czy bakteryjne. Lekarz zaleci wtedy stosowanie specjalnego szamponu oraz, w razie potrzeby, inne środki lecznicze.
Szampony dla zwierząt są bezpieczne dla ich skóry i zawierają substancje, o różnych właściwościach - odkażających, grzybobójczych lub bakteriobójczych. Popularnym szamponem zalecanym dla gryzoni jest Hexoderm z olejkiem kokosowym. Ma on neutralne pH i pomaga regulować mikroflorę skóry, u gryzoni i zwierząt futerkowych, takich jak fretki. Bardzo często sprzedawany jest w formie małych saszetek, tak aby nie narażać właściciela na większe koszty, związane z zakupem całej butelki, dla tak niewielkich zwierząt jak gryzonie.
Podstawowym składnikiem jest chlorheksydyna czyli substancja antyseptyczna, działająca na grzyby, bakterie i wirusy. Pozwala usunąć je z powierzchni skóry. Dodatkowo, jest bezpieczna dla błon śluzowych i nie wchłania się z przewodu pokarmowego, gdyby przypadkowo zwierzę polizało swoje futerko. Drugim składnikiem jest olejek kokosowy, który nawilża skórę i koi podrażnienia. Mimo, że jest to najczęściej stosowany szampon, weterynarze mogą wybrać również inne, zawierające na przykład ketokonazol, czyli środek grzybobójczy. Czasami możemy mieć zalecane stosowanie innych środków powierzchniowych, jak maści, czy związki siarki, równolegle lub na przemian z kąpielami.
Jak powinna wyglądać kąpiel?
Ponieważ dla zwierzęcia będzie to bardzo trudny i nieprzyjemny moment, należy wykonać to możliwie szybko i bezproblemowo. Oto instrukcja krok po kroku:
- Zawczasu przygotuj sobie wszystko, co będzie Ci potrzebne, tak aby nie rozpraszać się i nie wydłużać czasu kąpieli, przez szukanie różnych rzeczy. Będą Ci potrzebne:
- Czysta miska, do której zmieści się zwierzę.
- Dostęp do ciepłej wody (jeśli nasze rury potrzebują chwilę, aby zaczęła lecieć ciepła woda, to przygotujmy ją sobie na samym początku. Taka woda powinna być odrobinę chłodniejsza na naszej skórze. Bardziej letnia, niż ciepła tak naprawdę, ponieważ kawie domowe łatwo ulegają przegrzaniu.).
- Szampon - dobrany przez weterynarza, otworzony przed kąpielą i gotowy do nakładania.
- Rękawiczki jednorazowe- jeżeli będziemy kąpać zwierzę przez jakiś czas, na przykład codziennie, to będzie to oddziaływać również na naszą skórę. Szampony mogą mieć wiele substancji aktywnych, które mogą nas drażnić. Dodatkowo grzybice lub problemy bakteryjne mogą przenieść się na naszą skórę, więc kontakt z chorym zwierzęciem powinien być ograniczony, a osoby o słabszym układzie odpornosciowym jak dzieci, czy osoby chore na nowotwory lub schorzenia autoimmunologiczne, nie powinny wykonywać tych czynności przy zwierzęciu.
- Ręcznik
- Grzebień - w przypadku długowłosych świnek
- Nożyczki - jeśli do wycięcia będą kołtuny
- Smakołyki - zestresowane zwierzę może nie chcieć przyjąć smakołyków, ale jeśli będzie miało ochotę, może to pomóc mu się zrelaksować
- Czasomierz - może być taki w komórce. Po namydleniu zwierzęcia, szampon powinien pozostać na jego skórze około 10 minut, tak aby substancje aktywne miały czas zadziałać. Chlorheksydyna nie wchłania się przez skórę, co oznacza, że po spłukaniu szamponu, nic nie pozostaje na skórze, aż do następnego mycia.
- Kolejnym krokiem jest założenie rękawiczek.
- Włóż zwierzę do miseczki i zaoferuj mu pierwszy smakołyk. Daj mu chwilę aby oswoiło się z sytuacją.
- Zwilż ciało zwierzęcia letnią wodą, delikatnie, biorąc pod uwagę, że zwierzę może się przestraszyć i spróbować gwałtownie uciec i jeśli nie będziemy go asekurować, może zrobić sobie krzywdę. Dlatego podczas całej procedury trzymaj zwierzę jedną ręką. Najlepiej jeśli mamy kogoś do pomocy.
- Unikaj polewania wodą okolic twarzy, pyszczka, oczu i zalewania uszu - te okolice, jeśli jest taka potrzeba, należy bardzo delikatnie zwilżyć wodą zgromadzoną na naszych palcach.
- Nie odrywaj strupków - zejdą one we właściwym dla siebie czasie, po zakończeniu procesu gojenia skóry. Nie przestrasz się również wychodzącyh, w trakcie kąpieli, włosów.
- Na ciało zwierzęcia nałóż szampon. Wystarczy jedna kropeczka, nieco większa niż ziarnko grochu. Zacznij od nałożenia szamponu na swoje dłonie i rozprowadzenia go po ich powierzchni, dopiero wtedy nałóż je na ciało pupila. Skup się na najbardziej zmienionych miejscach, masując delikatnie skórę opuszkami palców. Skup się na powierzchni skóry, a nie samym futrze, ponieważ to właśnie powierzchnia skóry zawiera patogeny.
- Pozostaw szampon na 10 minut, na skórze zwierzęcia - oczywiście jeśli zwierzę jest niespokojne czas ten może ulec skróceniu.
- Delikatnie, ale dokładnie spłukaj cały szampon letnią wodą.
- Jeżeli zwierzę ma długie włosie, delikatnie odciśnij wodę z futerka.
- Otul zwierzę ręcznikiem i delikatnie masując, pozwól by materiał wchłonął wodę.
- Używanie suszarki nie jest zalecane, bo może doprowadzić do przegrzania zwierzęcia, a hałas i wiatr mogą zdenerwować świnkę bardziej, niż sama kąpiel.
- Zwierzę musi być trzymane w ciepłym miejscu, tak aby się nie przeziębiło podczas wysychania.
- Należy pozbyć się wszystkich kołtunów. Jeśli są one zbyt blisko przy ciele, musimy uważać z nożyczkami, by nie skaleczyć skóry. Najlepiej nie naciągać skóry wtedy, tylko pozostawić ją w normalnym ułożeniu. Jeśli nie chcemy zrobić tego sami, możemy poprosić o to weterynarza lub groomera. Pamiętajmy że długowłosym świnkom, futerko rośnie cały czas, tak jak rosną ludzkie włosy, więc lepiej poświęcić co nieco, dla zdrowia skóry.
- Ostatnim krokiem będzie rozczesanie futerka długowłosej świnki
- Umieszczamy zwierzę w czystym środowisku - czasami po zmianie zapachu zwierzęcia, zwłaszcza jeśli używane były związki siarki, bardziej dominujące osobniki w stadzie mogą męczyć takiego kompana. Należy monitorować zachowanie świnek w stadzie i odpowiednio na nie reagować.
Choroby skóry leczą się długo, więc musimy być cierpliwi i systematyczni w tej kwestii. Oczywiście, stosujmy się do wszystkich zaleceń lekarza weterynarii, który leczy gryzonie. Powie nam on jak często i jak długo będziemy kąpać świnkę oraz kiedy będziemy mogli przestać. Musimy jednak stawiać się na każdej wizycie kontrolnej, ponieważ takie decyzje lekarz podejmuje na podstawie tego, jak wygląda skóra, więc musi on mieć możliwość zobaczyć i zbadać zwierzę.
Podsumujmy sobie wszystkie dzisiejsze informacje. Przede wszystkim pamiętajmy, że zdrowa kawia domowa, nie wymaga kąpieli. Jest to stresujący dla nich moment i należy stosować ten zabieg tylko wtedy, gdy mamy wyraźne wskazania higieniczne lub medyczne. Przygotujmy się dobrze tak aby mieć wszystko pod ręką i ograniczyć stres zwierzęcia do minimum. Jeśli jest możliwość wyczyścić zwierzę w inny sposób (na przykład zwilżonym wacikiem), to wybierzmy tą opcję. W innych przypadkach pamiętajmy o ścisłym przestrzeganiu zasad wspomnianych w tym artykule. Powodzenia!
