Szczury, to niesamowicie inteligentne, energiczne i pełne empatii gryzonie. Każdy właściciel ogonków podpisze się pod tym stwierdzeniem. W związku z tymi cechami, ważna jest jedna rzecz, czyli to, jak będzie wyglądał ich domek/klatka, w którym przecież spędzać będą największą ilość czasu. Tak samo jak my lubimy zorganizować sobie przestrzeń w mieszkaniu, tak aby odpowiadała naszym potrzebom i abyśmy czuli się w nim bezpiecznie - tak samo szczury potrzebują dobrze umeblowanej i ciekawie zorganizowanego domu. W tym artykule poruszymy sobie nie tylko dobrze znane podstawy, jak minimalne wymogi wielkościowe, czy polecane modele klatek, ale opiszemy sobie też czym i jak można je udekorować. Poznamy także kilka trików dotyczących organizowania klatki dla zwierząt z zaburzeniami behawioralnymi, starszymi oraz chorymi.

Jakie funkcje spełnia klatka w życiu szczurów?

  • Jest to bezpieczna przestrzeń. Ich terytorium, gdzie mogą się schować w różnych domkach, norkach i kryjówkach.
  • Miejsce odpoczynku - wypełnione miękkimi hamaczkami, materiałem do wyściełania i budowania gniazda.
  • Miejsce zabawy - mimo, że szczury potrzebują regularnych wybiegów, to ich główna aktywność przypada i tak na godziny nocne, dlatego muszą one być w stanie zapewnić sobie odpowiednią stymulację i rozrywkę w tym czasie.
  • Miejsce wspierające rozwój intelektualny - wspomnieliśmy że szczury to niesamowicie mądre zwierzaki, aby się nie nudziły musimy zapewnić im różne zagadki, które można zakupić ale także wykonać samemu!
  • Miejsce zaspokajania potrzeb fizjologicznych - zarówno jedzenie, picie jak i szczurza toaleta.

Wszystkie te rzeczy musimy połączyć i wziąć pod uwagę podczas projektowania klatki dla naszych szczurów. Na szczęście, nie jest to tak trudne jak mogłoby nam się wydawać. Jeśli nauczymy się obserwować nasze pociechy, zauważymy, że dają nam one wyraźne wskazówki odnośnie swoich potrzeb lub ewentualnych niedociągnięć. Przedstawmy sobie podstawowe sygnały wraz z jednym z wariantów ich interpretacji:

  • Ddefekacja w wybranych miejscach - tutaj postaw nam kuwetę!/ nasza kuweta jest pełna!
  • Gryzienie prętów - nudzi nami się!/ wypuść nas na wybieg!
  • Niszczenie dywaników - potrzebujemy materiału do wyściełania domków!/ jest nam zimno!
  • Agresja bądź strach - za mało miejsca!

Oczywiście interpretacja takich zachowań nie jest zero-jedynkowa. Może świadczyć o chorobach, dyskomforcie, zaburzeniach behawioralnych i innych sytuacjach. Szczury mają bardzo bogate, życie wewnętrzne i musimy nauczyć się je obserwować, aby nadążać z przemeblowaniami wraz ze zmianami w dynamice stada.

Podstawy podstaw

Wypunktujmy sobie tutaj pewne szczegóły techniczne od jakich warto zacząć:

  • Klatka dla pary szczurów ma minimalne wymiary 80x50x80xcm (ale im większa tym lepsza!) - popularne modele to Frodo (na maks. 4 szczury), Perfect Mini (na maks. 5 szczurów), Perfect Maxi (na maks.7 szczurów) lub Critter Nation (ilość szczurów zależna od ilości posiadanych modułów)
  • Klatka musi posiadać piętra, ponieważ szczury uwielbiają się wspinać
  • Szukamy klatek nieocynkowanych. W przeciwnym razie, pręty klatki będą reagować ze szczurzym moczem, co doprowadzi do bardzo intensywnego, nieprzyjemnego zapachu, pochodzącego nie tyle od samych zwierząt, co z tak powstałej reakcji chemicznej.
  • Klatka musi mieć odpowiedni rozstaw prętów, zwłaszcza gdy bierzemy do stada, małe szczurki, które przecisną się przez większe odstępy. Dla porównania - klatka Perfect ma rozstaw prętów 2,5cm i z takiej klatki maluchy uciekną bez problemu. Rozwiązaniem jest albo osiatkować klatkę, siatką ogrodniczą, albo kupić Frodo, które ma odstępy 1,3cm.
  • Klatka nie może posiadać półek zbudowanych z prętów. Stwarza to ryzyko złamań, urazów oraz rozwoju pododermatitis, czyli bolesnego zapalenia podeszwy stóp. Polecane klatki mają półki plastikowe i pochylnie z tego samego materiału. Jeśli widzimy klatkę z metalowymi półkami - zazwyczaj nie spełnia ona minimalnych wymogów wielkościowych. Wyjątek stanowią klatki, których dno zbudowane jest z prętów (np. model Perfect), można bardzo łatwo położyć na nie dywanik czy dry-bed.
  • Szczury to bardzo poukładane zwierzątka i klatki zazwyczaj mają wydzielone pewne strefy - większość szczurów załatwia się w tylko jednym rogu klatki, dzięki czemu nauka kuwetowania jest bardzo łatwa u tych gryzoni. Dodatkowo, większość szczurów wybiera na miejsce snu najwyżej umieszczone hamaki, czy kryjówki. Dlatego też warto zaplanować górne piętra jak sypialnię, a zabawki umieścić niżej.
  • Jeśli mamy zdrowe, energiczne stado, to co jakiś czas warto zmieniać wystrój i umieszczenie hamaków, czy zabawek, co bardzo zaintryguje zwierzaki i będą miały dodatkową zabawę ze zwiedzania takiej klatki.
  • Zmieniając wystrój klatki, pamiętajmy aby stworzyć drogę wspinaczki dla szczura, tak żeby mógł on przechodzić bezproblemowo, z jednego miejsca do drugiego. Dobrym wyznacznikiem jest długość naszej dłoni, co pomoże ocenić jak daleko od siebie powinny znajdować się poszczególne udogodnienia.

Podstawowe wyposażenie klatki

Omówimy sobie tutaj przedmioty związane z podstawową szczurzą fizjologią

Poidła - na rynku dostępna jest cała gama poideł, z różnych tworzyw i w różnych rozmiarach. Wybierając poidło kierujmy się łatwością jego czyszczenia, dźwiękiem, który wydawać będzie kulka lub walec zamontowany w ujściu poidełka oraz sposobem uzupełniania wody. Poidła muszą być czyszczone codziennie i umieszczone po jednym na piętro. Więcej poideł będzie konieczne w trakcie upałów i oczywiście jeśli mamy większe stadko. Jeżeli klatka stoi w sypialni, to pamiętajmy o szukaniu poideł cichych, które ułatwią nam przespanie nocy. Najłatwiejsze w uzupełnianiu wody są poidełka otwierane od góry.

Miseczki - służące oczywiście do podawania pokarmu. Zasada jest taka, że miseczka musi być na tyle duża, żeby całe stado miało do niej dostęp w tym samym momencie, inaczej możemy zaobserwować walki i przepychanki. Jeśli mamy więcej szczurów, miseczkę warto zamienić na plastikową kuwetę.

Toaleta - na rynku znajdziemy wiele różnych rodzajów kuwet. Najlepsze będą kuwety z rusztem, ponieważ uniemożliwiają one wyjadanie żwirku, co praktykują niektóre szczury, zwłaszcza, jeśli jest to żwirek kukurydziany lub celulozowy. Ponieważ większość szczurów defekuje w rogu klatki, najlepsze będą kuwety narożne, które można przytwierdzić do ściany bocznej, tak aby szczury nie mogły jej przesuwać i wywracać.

Podłoże - u szczurów najlepiej sprawdzą się dywaniki łazienkowe, maty lub dry-bedy.

Hamaki dla szczurów

Materiałowe hamaki są czymś, co szczury absolutnie kochają. Są one miękkie, ciepłe i idealne do spania razem z towarzyszami. Hamaki są w różnych kolorach, kształtach i rozmiarach, więc właściciel może wyrazić swoją kreatywność w takiej dekoracji. Znajdziemy tutaj domki, namioty, kostki, plastry miodu, zwykłe hamaki prostokątne lub kwadratowe oraz tzw. hamaki łapaki, które umieszcza się zazwyczaj w połowie wielkości klatki, tak by zwierzak, który nietrafnie zeskoczył lub się przestraszył, nie spadł na samo dno, tylko na taki miękki hamak.

Pamiętajmy tylko, że szczury to niszczarki, więc potrzebny będzie nam nie jeden komplet. Takie hamaki łatwo wrzucić do pralki i podmienić z innymi, a różnorodność kształtów i materiałów zapewnia szczurom dodatkową stymulację. Nie wspomnę oczywiście o ilości cukru, której dostarczy nam widok tulących się do siebie szczurzych klusek i zwisających jak małe spaghetti ogonków.

Sprawdź nasze hamaki dla szczurów -> HAMAKI

Domki dla szczurów

Podobnie jak z hamakami, na rynku jest wysyp domków - ceramiczne, plastikowe, drewniane, różne rodzaje, różne wielkości, różne kształty, różna liczba otworów.

Najłatwiejsze w utrzymaniu są oczywiście domki plastikowe, szczury mogą je obgryzać, ale nie mają w zwyczaju zjadać takich fragmentów. Pamiętajmy, że drewno chłonie zapachy, a w tym intensywnie pachnący szczurzy mocz. Możliwości mycia i dezynfekcji takiego domku będą ograniczone. Ceramiczne domki schłodzone w lodówce, zapewnią przyjemną ulgę w trakcie fali upałów. Im większa różnorodność, tym lepiej bawią się nasze szczury, które są przecież skrytymi zwierzakami, naturalnie chowającymi się i śpiącymi w norkach.

Dla naszego szczura liczy się powierzchnia domku, jego kształt (domki z płaskim dachem dają dodatkową możliwość wspinaczki) oraz liczba wejść (jeśli nasze stado nie jest zgrane, lepiej używać domków, które mają wejście i wyjście). Do tej kategorii zaliczamy także tzw sputniki, czyli okrągle domki podwieszane na suficie klatki. W takim sputniku dobrze jest zrobić mały otwór w dnie, który umożliwi skapywanie moczu. Niektóre szczury nie fatygują się do kuwety, gdy jest czas na szczurze siusiu.

Sprawdź nasze domki dla szczurów -> DOMKI

Zabawki dla szczurów

Tutaj możemy korzystać z całej masy pomysłów. Nie muszą to być wyłącznie zabawki przeznaczone dla gryzoni, możemy ich szukać w dziale dla papug, psów, kotów oraz wykonać je własnoręcznie z łatwo dostępnych w domu materiałów, jak chociażby rolki po papierze toaletowym.

Jakie są najlepsze zabawki dla szczurów?

Foraging toys - są to zabawki, które możemy wypełnić smaczkami i nasz szczur musi je wydostać. Mogą to być zabawki z szufladkami dla psów, kule-smakule oraz wiele wiele innych. Są one o tyle cenne, że stymulują naturalny instynkt poszukiwania i wyłuskiwania pokarmu z małych miejsc. Wszak szczury dzikie, od których pochodzą ich udomowieni kuzyni, nie dostają w naturze jedzenia w miseczce.

Maty węchowe - są to materiałowe maty zaprojektowane tak, aby miały wiele różnych przestrzeni, fałdek i powierzchni. Między nimi umieszczamy drobne przysmaczki, które następnie szczur musi zlokalizować za pomocą węchu.

Digging boxy - zaspokajają naturalną potrzebę kopania. Mogą to być pudełka wypełnione torfem albo baseny z kulkami, albo nawet pudełko wypełnione skrawkami papieru. Jeśli dodamy tam zachętę w postaci smakołyków, to gwarantuję, że szczury będą tam buszować jak dziki w kukurydzy.

Gryzaki - mogą to być gałązki drzew, drewniane kostki (nie barwione), zdrowe kolby (trzeba zawsze czytać skład) oraz inne rzeczy, które szczur może sobie zniszczyć. Unikajmy kostek solnych i wapiennych ponieważ szkodzą one na nerki naszego pupila.

Tunele - muszą być o odpowiedniej średnicy, najlepiej takie dla większych zwierząt, jak fretki czy króliki, łatwe w czyszczeniu i odporne na zniszczenia

Pojemniki z materiałem do budowania i wymoszczenia gniazda. Nigdy nie używamy bawełny sprzedawanej jako specjalnie zaprojektowanej do tego celu! Może ona zostać połknięta, co stwarza duże ryzyko dla naszego szczura, który nie jest przecież w stanie zwymiotować. Dodatkowo takie nitki mogą owinąć się wokół kończyny i odciąć dopływ krwi. Najlepiej użyć białego papieru pociętego na paski, chusteczek higienicznych, bibuły czy skrawków polaru. Fragmenty, umieszczone w taki sposób aby trzeba się było ciutkę wysilić aby się do nich dobrać, zapewniają stymulację intelektualną oraz zaspokajają instynkt budowania gniazda.

Sprawdź nasze zabawki dla szczurów -> ZABAWKI

Wskazówki szczurzego wystroju wnętrz w specjalnych przypadkach

Agresywny szczur w stadzie - czasami w stadzie występuje tzw. beta, która jest najprościej mówiąc rozrabiakiem. Taki szczur często wybiera sobie cel (zazwyczaj na końcu hierarchii) i zaczyna go nękać, czyli podgryzać i przeganiać. Takie zachowania są u szczurów normalne i nie powinny nas niepokoić, dopóki nie leje się krew. Jeśli jednak widzimy, że zachowanie się nasila, warto zmienić nieco wystrój klatki.Przede wszystkim układ półek musi przypominać szachownicę, co daje szczurom możliwość manewrowania i ucieczki. Unikamy zamkniętych domków, a jeśli już to muszą one mieć 2 wyjścia. Tyczy się to też hamaków. Kryjówek w szczurzej klatce musi być co najmniej tyle ile mamy szczurów Z klatki usuwamy wszystko, co powoduje niezgodę, na przykład ciasne tunele, mała miseczka czy sputniki.

Szczur z zaburzeniami poruszania się (chory błędnik, guz przysadki, niedowłady) - taka klatka musi mieć dużo pochylni, prowadzących z piętra na piętro oraz hamaków-łapaków. Chore szczury mogą nie chcieć się wspinać, dlatego starajmy się aby atrakcyjne dla szczurów rzeczy były również na dnie klatki, tak aby chory maluch nie zostawał sam. Pamiętajmy o takim umiejscowieniu poidła i miseczki, aby niedomagający zwierzak mógł się tam dostać. Warto też zmniejszyć przestrzenie między poszczególnymi elementami klatki, dodać więcej stopni, domków z płaskimi dachami, hamaków, mostków i innych przejść.

To już wszystko co można powiedzieć o wystroju szczurzej klatki. Jeśli będziemy trzymać się tych wskazówek, stworzymy naszym pupilom najwspanialszy raj i będą one zrelaksowane, szczęśliwe i bezpieczne, co oczywiście wpłynie na jakość naszej z nimi relacji. Zrelaksowany szczur, to ciekawski szczur, który chętnie się z nami zapozna i da się oswoić.