Jak komunikują się z właścicielem jeże?

Świat zwierząt jest niesamowity, to wiemy już wszyscy. Coraz to nowe badania i odkrycia wpływają na nasze postrzeganie pupili. Wiele gatunków, ma dokładnie opisane wzory behawioralne. Dzięki temu jesteśmy w stanie zidentyfikować konkretne zachowania, dźwięki, czy postawy zwierzaka, świadczące o zadowoleniu lub strachu. Każdy opiekun, powinien zapoznać się z tymi opisami, tak aby wiedzieć, jak reagować. W tym artykule omówimy sobie zachowania jeży, które wyrażają emocje pozytywne i negatywne, a także wspomnimy sobie o kilku zachowaniach neutralnych, pojawiających się w odpowiedzi na bodźce środowiskowe. Zdziwicie się, jak bogate życie wewnętrzne mają te wstydliwe kolczate istoty. 

Jak komunikują się jeże? 

Zwierzęta, które na co dzień prowadzą samotniczy tryb życia, mogą wydawać się mniej ekspresyjne, niż te żyjące stadnie. Pamiętajmy jednak, że komunikacja zwierząt, to nie tylko wydawane przez nie dźwięki, ale również komunikacja niewerbalna, taka jak mowa ciała. Nie mam na myśli tylko zwijania się w kulę. U jeży należy tutaj zwrócić uwagę na ułożenie kolców, bliskość, w jakiej przebywają do nas lub innych zwierząt, otwarcie/ zamknięcie oczu, eksponowanie miękkich części ciała (jak na przykład brzucha) oraz wiele innych. Ponadto jeże odczuwają wiele emocji, które dobrze są nam znane jak radość, czy strach. Nie są to tylko organizmy biernie dryfujące przez życie, dlatego warto nauczyć się zwracać uwagę na pozornie niewielkie detale ich zachowania. 

Społeczne zachowania jeży

Czy wiedzieliście, że to jak zachowują się jeże, w stosunku do innych osobników w środowisku naturalnym, najłatwiej przyrównać do tego jak zachowują się koty? Jeże mają rozległe terytoria, które przemierzają nocami, w poszukiwaniu jedzenia oraz partnerów do rozrodu. Co ciekawe, nigdy nie zaobserwowano zachowań typowo terytorialnych, jak znaczenie moczem, czy walka o granice. Wszystko odbywa się raczej na zasadzie kohabitacji. Tereny mają pokrywające się granice, ale jeże unikają siebie nawzajem. Spotkanie dwóch samic prawie nigdy nie kończy się walkami. Spotkanie dwóch samców może zakończyć się przepychankami, które jednak rzadko prowadza do ciężkich urazów. W pojedynczych przypadkach zaobserwowano nawet, że jeże mogą dzielić się swoimi kryjówkami, z innymi osobnikami i odbywa się to w bardzo kulturalny sposób. Młode jeże natomiast, zazwyczaj przebywają blisko siebie, próbując wciskać się jedne pod drugie, wydając okresowo chrumknięcia, ale nie wykazujac w stosunku do siebie agresji. 

Zachowania w stosunku do właściciela

Przyrównajmy sobie jeża, raz jeszcze do kota. Koty lubią gdy okazuje się im uczucia, ale na ich własnych warunkach. Niektóre koty uwielbiają się przytulać, inne unikają człowieka. Podobnie jest z jeżami - mają one temperamenty różniące się między osobnikami. To, jak jeż zachowuje się w stosunku do właściciela, w głównej mierze zależy od tego, jak oswojony jest pupil. Na to składa się częstotliwość i długość kontaktu z opiekunem oraz to, czy sesje oswajania przeprowadzone były w sposób delikatny, czy też stresujący dla pupila. 

Niezadowolony jeż może oczywiście zwijać się w kulkę, prezentując igły. Mają one bardziej odstraszać nieprzyjemne interakcje, niż faktycznie zrobić komuś krzywdę. Często może to przyjmować wygląd zsunięcia fałdu skórnego tak, by zasłonic oczy, ale pozostawiając pyszczek na zewnątrz - jeże mają bardzo wrażliwy zmysł węchu, który pozwala im identyfikować różne zagrożenia. 

Jeże mogą wydawać z siebie dźwięki takie jak syki, parsknięcia czy chrumknięcia, najczęściej wydawane gdy zwierzę jest niezadowolone. Ponadto, mogą one straszyć przeciwnika pokazując zęby lub nawet podgryzając. Zdarza się, że utoczą one krwi z naszych palców. Nie świadczy to jednak o agresji, a raczej jest oznaką dyskomfortu i tego, że zignorowaliśmy poprzednie sygnały wydawane przez pupila. Ostatnim z negatywnych zachowań jest tzw “boksowanie”, czyli próba uderzenia, na przykład stopy właściciela. W stosunku do innych jeży wygląda to raczej jak przepychanka, która nie zostawi zbyt wielkich obrażeń. 

Zadowolony jeż raczej nie wydaje dźwięków, ale postawa jego ciała zdecydowanie będzie wskazywać na relaks. Taki jeż nie będzie stawiał oporu podczas delikatnego podnoszenia go z ziemi. Pozwoli on nawet na manipulacje swoim ciałem, jak przytrzymanie fałdu skóry na grzbiecie, czy uniesienie obu tylnych kończyn do góry, tak jak popularne ćwiczenie fizyczne, nazywane “taczką”. Jeż będzie zrelaksowany, blisko nas, oczy mogą być przymknięte, kolce blisko przy ciele, nienastrosozne. Zwierzaki mogą nawet wyeksponować brzuch (czyli ich najwrażliwszą część ciała), pozwalając ułożyć się na pleckach. 

Najlepiej oczywiście, oswajać jeża przy użyciu systemu nagród. Bardzo dobrze sprawdzają się larwy, takie jak mączniki. Są one jednak dość tłuste, dlatego należy uważać na to ile ich podajemy, ponieważ otyłość jest często przypadłością jeży. 

Namaszczanie się u jeży

Zanim skończymy dzisiejszy temat, muszę wspomnieć, o jednym z najdziwniejszych zachowań jeży, które bardzo często wzbudza panikę, u niedoświadczonych opiekunów. Mowa tu o namaszczaniu się. Wygląda ono w ten sposób, że ni stąd, ni z owąd, jeż zaczyna produkować ogromną ilość pienistej śliny i następnie rozsmarowuje ją po swoim ciele. Widok ten łatwo pomylić z objawem choroby, jest to jednak niegroźne i normalne dla tych zwierząt zachowanie. Jednym z najbardziej wiarygodnych tłumaczeń jest fakt, że robią to, gdy poczują jakiś intensywny zapach, na przykład miętę. Spekuluje się, że może to być forma kamuflażu, zamaskowania swojego naturalnego zapachu. Jest to zachowanie obecne, zarówno u jeży dzikich, jak i tych przebywających w domu. Nie powinno nas ono niepokoić.

To już wszystko w dzisiejszym artykule. Omówiliśmy sobie wiele zachowań, zarówno tych będących odpowiedzią na bodźce negatywne, jak i pozytywne. Wspomnieliśmy również, o namaszczaniu się, które do tej pory nie ma oficjalnie wyjaśnionej przyczyny. Jeże porównywane są do kotów - chodzą swoimi drogami i stawiają granice, które jeśli zostaną przekroczone, mogą spotkać się z niechęcią i defensywną postawą ze strony naszych jeży. Pamiętajmy by nie mylić agresji z brakiem oswojenia i postarajmy się spędzać z pupilem regularnie czas, oferując mu w nagrodę pyszne smakołyki! Powodzenia!