Czasami zdarza się tak, że nie inwazyjne metody leczenia zawodzą. Podawanie leków nie zmniejsza bólu, zmiany postępują, dochodzi do uszkodzenia kości. Łapka zaczyna bardziej przeszkadzać niż pomagać. Weterynarz może nas wtedy zaskoczyć pytaniem, co sądzimy o amputacji takiej chorej kończyny? No właśnie, a co sądzimy? Czy zwierzak sobie poradzi bez niej? Czy jest sens wykonywać taki zabieg u gryzonia? Jakie jest ryzyko związane z tą procedurą? 

Na te pytania odpowiemy sobie w dzisiejszym artykule. Zapraszam do lektury!

Na czym polega zabieg amputacji? 

Amputacja to zabieg, który pozwala usunąć wybraną część ciała (na przykład kończynę) na stałe. Operację przeprowadza się, gdy zachowanie danej struktury niesie ze sobą ryzyko, na przykład rozprzestrzeniania się choroby. Czasami możliwości leczenia są ograniczone, co wzmaga ból i dyskomfort zwierzęcia. Weterynarz może wtedy zasugerować usunięcie danej części ciała. Zanim podejmiemy decyzję, warto dowiedzieć się, że w przypadku kończyn mamy dwie opcje do wyboru - amputację niską oraz amputację wysoką. Wybór zależy oczywiście od tego, co jest przyczyną choroby i w którym miejscu znajduje się problem. 

• Amputacja niska - usuwa się struktury poniżej stawu łokciowego (kończyna przednia) lub kolanowego (kończyna tylna). Możliwe jest jej przeprowadzenie, w momencie gdy zmiany ograniczają się do dolnego odcinka kończyny, a kości powyżej są nietknięte. Często można ją zastosować w przypadku zaawansowanego pododermatitis (zapalenia podeszwy stóp), które w ostatnim stopniu rozwoju choroby obejmuje również kości palców i śródręcza/ śródstopia. 
• Amputacja wysoka - zabieg bardziej radykalny, obejmuje usunięcie całej kończyny. W przypadku kończyny przedniej jest to staw ramienny, a w przypadku kończyny tylnej jest to staw biodrowy. Po zabiegu, zwierzę może mieć problemy z poruszaniem się, ponieważ nie pozostaje mu kikut do podpierania się, jak w przypadku amputacji niskiej. 

Choroby, które mogą doprowadzić do amputacji kończyny u kawii domowej:

• zaawansowane pododermatitis - jest to choroba, która rozpoczyna się podrażnieniem i owrzodzeniem podeszwy stóp. Jeśli jest nieleczona, zakażenie może rozprzestrzeniać się w głąb ciała i prowadzić do lizy kości (rozpuszczanie kości). 
• nowotwór kości - sposoby leczenia nowotworów u świnek morskich, mogą być nieco ograniczone i często amputacja jest dobrą alternatywą, która pomaga uniknąć rozsiewania się nowotworu na inne części ciała. 
• zaawansowane uszkodzenie mechaniczne kończyny - w przypadku gdy rekonstrukcja kończyny stanowi zbyt duże wyzwanie (na przykład w przypadku uszkodzeń spowodowanych zmiażdżeniem).
• porażenie prądem - gryzonie mają tendencję do obgryzania tak niebezpiecznych rzeczy jak kable. Może to prowadzić do porażenia prądem, którego skutkiem, są oparzenia i uszkodzeń obwodowych naczyń krwionośnych. 

Przebieg zabiegu amputacji kończyny 

Zanim nasza świnka zostanie zakwalifikowana do zabiegu, na pewno będziemy musieli wykonać dodatkowe badania obrazowe, badanie krwi, które pomoże ocenić stan ogólny zwierzęcia, a także określone zostanie, czy świnka ma szansę poradzić sobie bez kończyny. Przed zabiegami u kawii domowej nie zaleca się głodówki, ale możliwe, że nie będziemy podawać granulatu oraz owoców i warzyw. Po wstępnej ocenie stanu zdrowia w gabinecie, podpiszemy zgodę na zabieg, a świnka zostanie uśpiona do zabiegu. Chirurg odejmuje wtedy kończynę lub jej odcinek i zaszywa kikut. 

Po zabiegu i wybudzeniu się świnki, ważne będzie pielęgnowanie kikuta i zapobieganie obrzękom w miejscu operacji. Należy pielęgnować ranę zgodnie z instrukcjami otrzymanymi od weterynarza oraz podawać leki, mające na celu ograniczyć potencjalne infekcje bakteryjne. 

Jak świnki morskie radzą sobie bez nogi? 

To jak świnki morskie zaadaptują się do nowej sytuacji, zależy od kilku czynników.  Są to zwierzaki, które poruszają się na czterech kończynach, ale zazwyczaj młode świnki, bez żadnych dodatkowych chorób radzą sobie bardzo dobrze bez kończyny. Ważnym czynnikiem jest oczywiście waga świnki. Zwierzę otyłe ma mniejsze szanse na odzyskanie mobilności z odjętą kończyną. Lżejszy szok przeżywają zwierzęta młode niż starsze oraz oczywiście zwierzęta, które poza przyczyną amputacji kończyny są zdrowe (nie mają takich schorzeń jak choroby serca czy cukrzyca). Ponadto warto również wspomnieć, że łatwiej jest zwierzakom, które przeszły amputację niską, ponieważ mogą się one podpierać na kikucie. 

Na szczęście świnki morskie nie są gatunkiem, który się wspina i skacze, dzięki temu nie tracą wiele atrakcji i nie narażaja się na ryzyko upadku z wysokości, w przypadku zachwianej równowagi. 

Niestety, inaczej przedstawia się amputacja dwóch kończyn. W przypadku kończyn miednicznych, świnka wciąz sobie poradzi, jeśli konieczność jest amputacji w kończynacj przednich, to zazwyczaj weterynarz poprosi ooiekuna o rozważenie eutanazji jako opcji. 

To już wszystko w dzisiejszym artykule. Mimo, że amputacja jest radykalnym rozwiązaniem, to świnki morskie radzą sobie bardzo dobrze bez jednej nogi. Nowy wygląd i mobilność ciała ma swoje wyzwania, pamietajmy zatem żeby ścisle współpracować z lekarzem weterynarii i bacznie obserwować samopoczucie zwierzęcia.